گل ساعتي
.
گل ساعتي گياهي زينتي و همچنين دارويي و خوراكي است كه به خاطر گل‌هاي درشت و شبيه به ساعت آن به اين اسم نام‌گذاري شده است. به خاطر پيچك‌هايي كه از روي ساقه رشد كرده و به اجسام و گياهان كنارش مي‌پيچد و بالا مي‌رود به آن پيچ ساعتي هم گفته مي‌شود و جزو گياهان بالارونده و مناسب براي سر درب منازل، حصارها، نرده‌ها و سايبان‌ها محسوب مي‌شود. ساقه‌هاي اين گياه نازك بوده و نياز به قيم يا تكيه‌گاه دارد و در صورت مناسب بودن شرايط رشد تا ۱۰ متر هم مي‌تواند رشد كند. گل‌هاي درشت و زيباي آن كه با گلبرگ‌هايي با آرايش مدور ميله‌هاي ابريشمي شعاعي و مادگي آن، شكل ساعت را در ذهن تداعي مي‌كنند. انواع گل ساعتي در گونه‌هاي مختلف با مخلوطي از رنگ‌هاي سفيد، ياسي، آبي، ارغواني و بنفش خودنمايي مي‌كنند. گل‌ها پس از گرده‌افشاني تبديل به ميوه مي‌شوند كه رنگ ميوه در بيشتر گونه‌ها سبز تا نارنجي است و در تعدادي از گونه‌ها اين ميوه‌ها خوراكي و حتي داراي خواص دارويي هستند. گل ساعتي حاوي فلاونوئيد و آلكالوئيدهاي گروه هارمالا و اسيد سيانيدريك و ميوه آن داراي اسيد سيتريك، پرولين و مالتول است كه هم برگ‌ها و هم ميوه آن داراي خواصي همچون آرام‌بخش، خواب‌آور، ضد اضطراب و همچنين ضد درد و اسپاسم هستند. اين گياه هم در باغچه و هم در گلدان توانايي رشد دارد و يك گياه نيمه هميشه سبز محسوب مي‌شود. در مناطق معتدل به‌صورت هميشه سبز و در مناطق با زمستان‌هاي سرد داراي خزان شاخسار است. گونه P.caerulea كه گل ساعتي آبي خزان‌دار هم ناميده مي‌شود يكي از فراوان‌ترين گونه‌هاي اين گياه است. در زمان خشك شدن شاخسار بايد ساقه‌هاي خشك را هرس و با كوددهي و تقويت گياه به آن براي رشد مجدد در بهار كمك كرد.
كاشت و نگهداري
گل ساعتي را به‌وسيله بذر و قلمه مي‌توان تكثير كرد. قلمه گيري معمولاً در فصل بهار يا اوايل پاييز انجام مي‌شود. قلمه‌ها از نوك يا طول ساقه به طول حدوداً ۱۰ تا ۱۵ سانتيمتر به‌طوري كه روي آن حداقل دو گره (ناحيه اتصال برگ به ساقه) وجود داشته باشد؛ جدا مي‌شوند. برگ‌هاي پاييني قلمه حذف و برگ‌هاي بالايي اگر خيلي بزرگ هستند؛ تا نيمه برش زده مي‌شوند. بستري از مخلوط كوكوپيت يا پيت ماس و شن و ماسه آماده مي‌كنيم و قلمه‌ها را تا يك‌سوم طول داخل آن فرو مي‌بريم. بستر را آبياري كرده و سعي مي‌كنيم تا زمان ريشه دهي قلمه‌ها آن را به‌طور نسبي مرطوب نگه داريم و نه غرقاب. براي حفظ رطوبت قلمه مي‌توانيد يك روكش پلاستيكي شفاف بر روي ظرف قلمه بكشيد. تكثير گل ساعتي به‌وسيله بذر هم يكي از راه‌هاي تجاري و مطمئن براي گل ساعتي است.
براي اين كار بذرها را لابه‌لاي يك دستمال يا كوكوپيت قرار داده و آن را با اسپري آب مرطوب نگه مي‌داريم و به مدت يك ماه داخل كيسه‌اي در يخچال با دماي ۵ درجه نگهداري مي‌كنيم. بعد از اين مدت آن را از يخچال خارج كرده و در ظرفي با مخلوط خاك كوكوپيت به همراه ۱۰ درصد شن و ماسه مي‌كاريم. فقط به‌اندازه سه برابر قطر بذر بايد روي آن خاك بريزيد نه بيشتر. بستر را آبياري كرده و در مكاني روشن با دماي حدوداً ۲۰_۲۳ درجه قرار مي‌دهيم. در طي مدت زمان جوانه‌زني بستر را به‌وسيله اسپري آب مرطوب نگه مي‌داريم. بعد از جوانه‌زني آبياري را با ميزان بيشتر و دفعات كمتر ادامه مي‌دهيم تا گياهچه كمي بزرگ شود و قابل انتقال به محل اصلي بگردد.
فاصله كاشت بذر گل ساعتي بين ۲۰ تا ۴۰ سانتيمتر است. عمق كاشت بذر پيچ گل ساعتي ۱ سانتيمتر است. پيچ گل ساعتي براي رشد به خاك رسي، لومي ماسه‌اي و كمي اسيدي نياز دارد. تركيبي از خاك باغچه، كمپوست يا خاك‌برگ به همراه مقداري شن و ماسه برايش ايده آل است. توجه داشته باشيد كه خاك مورد كشت بايد از زهكشي مناسبي برخوردار باشد.
دماي ايده آل براي رشد اين گياه ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتي‌گراد است. گل ساعتي از گياهان آفتاب دوست مي‌باشد كه براي رشد به نور زياد خورشيد نياز دارد. اين گياه به نور مستقيم آفتاب روزانه به مدت ۴_۶ ساعت نياز دارد. البته گياهان كوچك بهتر است در طول تابستان به‌وسيله سيد يا سايبان از اشعه مستقيم آفتاب به‌خصوص در هنگام ظهر محافظت شوند. تأكيد مي‌شود كه اين گياه يك گياه فضاي باز بوده و داخل آپارتمان قابل نگهداري نيست. زمان گلدهي پيچ گل ساعتي از اوايل تابستان شروع و تا شروع فصل سرما در اواسط پاييز ادامه دارد. بيشترين گلدهي آن در زماني كه دماي هوا بين ۲۰_۲۵ درجه سانتي‌گراد باشد اتفاق مي‌افتد. پيچ گل ساعتي به آبياري كم و متوسطي نياز دارد.
گل ساعتي به دليل رشد سريعي كه دارد براي رشد مناسب و رسيدن نور و مواد غذايي همه قسمت‌هاي آن بايستي به‌طور منظم و يكنواخت هرس و نگهداري شود. هنگام هرس شاخه‌هايي كه باعث تراكم بيش از اندازه مركز گياه شده‌اند را حذف كنيد. بهتر است هرس به‌صورت خلوت كردن شاخه‌هاي در هم تنيده و حذف شاخه‌هاي خشك انجام شود. در مناطقي كه داراي زمستان‌هاي سرد هستند؛ مي‌توان در صورت خزان گياه، شاخسارهاي خشك را هرس و همراه با كود حيواني پوسيده در اطراف طوقه گياه ريخت تا ريشه‌ها از سرما محافظت شوند. استفاده از كودهاي با درصد پتاسيم بالا كه به‌صورت چالكود و براي درختان ميوه نيز مصرف مي‌شود. به همراه كود حيواني پوسيده مي‌تواند رشد متعادل رويشي و گلدهي مطلوب آن را در پي داشته باشد.
خواص گل ساعتي
درمان اضطراب و افسردگي
گياه، بذر و ميوه گل ساعتي اضطراب و افسردگي را برطرف مي‌كند. آلكالوئيدهاي موجود در گل ساعتي مانند كريسين و بنزوفلاون (گاما آمينو بوتريك اسيد) فعاليت هورمون‌هاي مغزي را افزايش مي‌دهند و مي‌توانند سلول‌هاي عصبي مغز را آرام كنند. دمنوش گل ساعتي مانند گل گاو زبان سيستم عصبي را آرام مي‌كند و همچنين به اعصاب كمك مي‌كند تا پيام درد را دريافت نكند.
درمان اختلال خواب
اگر مشكل اختلال خواب داريد، دمنوش گل ساعتي را امتحان كنيد. گل ساعتي مثل يك ديازپام قوي و شل كننده عضلات عمل مي‌كند و مي‌تواند شما را به يك خواب عميق و طولاني فرو ببرد. بهتر است قبل از خواب يك فنجان چاي گل ساعتي بنوشيد.
كاهش علائم يائسگي
گل ساعتي يك گياه مفيد براي قاعدگي و يائسگي خانم‌ها و كاهش علائم و درد مربوط به آن‌ها است. اين گياه علاوه بر خاصيت آرام‌بخشي علائم يائسگي مثل تعريق شبانه و گرگرفتي را از بين مي‌برد.
درمان بيش فعالي
اگر شما يك كودك بيش فعال داريد يا خودتان به اين عارضه مبتلا شده‌ايد، دمنوش گل ساعتي مي‌تواند هورمون‌هاي بدن شما را تنظيم و بيش فعالي و علائم آن را كنترل كند.
كنترل قند خون با ميوه گل ساعتي
پوست ميوه گل ساعتي زرد مي‌تواند به كاهش مقاومت انسولين در افراد مبتلا به ديابت درجه دو كمك كند. ميوه گل ساعتي مثل باميه به‌عنوان يك جايگزين مناسب براي كنترل قند خون شناخته شده است.
خاصيت ضد سرطاني گياه و بذر گل ساعتي
ويتكسين و آپيژنين موجود در بذر گل ساعتي اثرات قوي ضد سرطان دارند؛ نوشيدن يك فنجان گل ساعتي به‌صورت روزانه مي‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌هاي مختلف مثل سرطان كبد، سرطان روده بزرگ، سرطان سينه و سرطان پروستات را كاهش دهد. همچنين برگ گل ساعتي اثر شيمي درماني را روي فرد بيمار افزايش مي‌دهند و باعث تقويت سيستم ايمني و دفاعي بدن مي‌شوند.
سلامت قلب با دمنوش گل ساعتي
دمنوش گل ساعتي مثل چاي ترش، گياه بابا آدم و ديگر گياهان دارويي دوست قلب شما است. ويتكسين موجود در گل ساعتي از تصلب شرائين قلب و گرفتگي عروق جلوگيري مي‌كند، آپيژنين و كريسين هم خطر حملات قلبي را كاهش مي‌دهند.
مضرات گل ساعتي
از جمله عوارض گل ساعتي اين كه مصرف بيش‌ازحد گل ساعتي يا تداخل دارويي با اين گياه (مثل زعفران) مي‌تواند مشكلاتي چون خواب آلودگي، سرگيجه و حالت تهوع را در پي داشته باشد؛ بنابراين در مصرف اين دمنوش گياهي زياده‌روي نكنيد.
براي خريد بذر گل ساعتي و ساير بذر گل ها به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop/
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳
برچسب:
